Bağlama

Bağlama: Ülkemizde kullanımı en yaygın olan telli tezeneli Türk Halk çalgısıdır. Halkımızın en çok sevdiği ve elinde bulundurduğu en yaygın çalgıdır, Uzun saplı, ikişerden üç gurup tellidir. Eski bir Türk çalgısı olan, bugün Altay Türkleri arasında yayda çalınan çeşidi halen kullanılan kopuz adlı sazdan türediği biliniyor. Kolca kopuz denilen saz da kopuzun daha uzun saplısı imiş. XV. yüzyıldan itibaren Türkçeden bozulma adlarıyla batıda da uzun müddet kullanılmış. Bağlamanın kendine has bir de ses düzeni (akort) vardır ki, buna bağlama düzeni denilir. Bağlama, ses ve perde düzeni bakımından son derece esnek olup, 2,5 oktavlık ses genişliğine sahiptir. Tezene hareketlerine düz, çarpma, fırıldak, vurma, silkme, kazıma, çekme, okşama, parmak ile, tezenesiz denilmektedir. Sazlar genelde insana benzetilmiştir. Sapın baş tarafına (Baş-Kaş), burgularına (Kulak), sapına (Kol), yüz tarafına (Göğüs), deliklere (Göz) tambur kısmına (Gövde) denir. Bağlamada ikişerli ya da üçerli tel grupları değişik perdelere çekilmekte, böylece zengin bir düzen sayısına erişilmektedir. Bağlama; Tekne, Göğüs ve Sap olmak üzere üç ana kısımdan oluşmaktadır. Tekne kısmı genelde dut ağacından yapılmaktadır. Ancak dut ağacının dışında ardıç, kestane, ceviz, gürgen gibi ağaçlardan da yapılmaktadır. Göğüs kısmı ladin ağacından, sap kısmı ise gürgen, akgürgen veya ardıç ağacından yapılmaktadır. Tekne boyu 41,5 cm, tekne eni ve derinliği 24,9 cm,Sap boyu 55 cm,Tel boyu 88 cm’ dir.Halk arasında yaşayan Divan sazı, Meydan sazı, Çögür, Kara Düzen, Aşık Düzeni-Sazı, Bozuk Bağlama, Tambura, Cura, Cura Bağlama, Dambura, Irizva, Bulgarı, Yelteme gibi bölge bölge değişen isimler verilmekte ve tamamı Bağlama Ailesi olarak adlandırılmaktadır.
Bağlama ailesi sazlarını büyükten küçüğe sıralayabiliriz: MEYDAN SAZI, DİVAN SAZI, ÇÖĞÜR, BOZUK, AŞIK SAZI, TANBURA, CURA, BAĞLAMA CURASI, TANBURA CURASI
Bağlamada ikişerli ya da üçerli tel grupları değişik perdelere çekilmekte, böylece zengin bir düzen sayısına erişilmektedir. Halk arasında genelde dört düzen şekli yaşamaktadır: 
Bağlama düzeni (Re-Sol-LA) (La-Re-Mi)
Bozuk düzen (La-Re-Sol)(Mi-La-Re) 
Misket düzeni (La-Re-Fa diyez)
Müstezat düzeni (La-Re-Fa) 
Bazı kaynaklar bağlamanın gövdesi, sapı, burguları, hatta püskülüne varıncaya dek tüm ayrıntılarıyla İ.Ö. 3000 yıllarına ait Hitit kabartmalarında görüldüğünü belirtmektedir.